Jachthoorn, Master of Early Music

Op zoek naar een Jachthoorn speler of Jachthoornles? Bel Isabelle Roelofs 0622364757.

Isabelle Roelofs – Jachthoornles

De eerste hoorns werden gemaakt van echte dierenhoorns, waar het instrument ook zijn naam aan dankt. Deze eenvoudige hoorns werden gebruikt om signalen door te geven, bijvoorbeeld tijdens de jacht. Toen men ontdekte dat metaal gebogen kon worden, ontstonden de ronde metalen hoorns, beter bekend als jachthoorns. Deze vormden de basis voor de hoorns zoals we die nu in orkesten horen.

Verenigingen en soorten

In Nederland zijn er verschillende jachthoornverenigingen waar hoornisten samenkomen om dit bijzondere instrument te bespelen en de traditie levend te houden. Er zijn twee verschillende soorten:

• de Plesshoorn
• de Parforcehoorn

Techniek van Jachthoorn Spelen

De techniek van het jachthoorn spelen wijkt op enkele cruciale punten af van blaasinstrumenten met ventielen of kleppen. De jachthoorn is een natuurhoorn, wat betekent dat je alle noten uitsluitend produceert door de spanning van je lippen (embouchure), luchtstroom en techniek van tong en kaken te beheersen – er zijn geen ventielen of toetsen om mee te helpen.

Belangrijkste technische aspecten

• Lippen en embouchure: Je blaast lucht via het mondstuk en spant of ontspant je lippen om verschillende tonen te krijgen. Hoe gespannen de lippen, hoe hoger de toon; meer ontspannen geeft een lagere toon.
• Beperkt toonbereik: Alleen de grondtoon en enkele boventonen (vaak 5 tot 9, afhankelijk van het instrument) zijn beschikbaar, waardoor nauwkeurige controle van lipspanning essentieel is om zuiver te spelen.
• Luchtdruk en ademsteun: Door goed te leren ademen en krachtig te blazen, kun je het instrument optimaal laten klinken. De druk in de buis wordt vooral aan het mondstukniveau bepaald.
• Tong- en kaakgebruik: Klankeffecten en articulatie worden hoofdzakelijk met de tong en kaken gevormd.
• Zonder ventielen: Omdat er geen ventielen of toetsen zijn, moeten alle klankhoogtes met de lipspanning en adem worden gerealiseerd. Deze beperking vereist veel oefening in spiercontrole en precisie.

Speelhouding en groepsspel

• De jachthoorn wordt staand gespeeld, meestal in V-formatie waarbij de beker (klankbeker) naar achteren is gericht voor een optimale totaalklank. Dit vraagt om een stabiele houding en armspanning vanwege het gewicht en de speelpositie van het instrument.
• In groepen speelt iedereen hetzelfde type instrument; de individuele partijen worden gekleurd door verschillende embouchuretechnieken en mondstukken.

Extra tip

Door het beperkte aantal beschikbare tonen is nauwkeurige oortraining van groot belang; je moet leren de juiste boventoon direct zuiver aan te blazen. In het begin oefenen veel spelers daarom extra op ademcontrole en lipspanning om de sprongen in de toonladder goed te leren aansturen.

Leren spelen

Wil je zelf jachthoorn leren spelen of jouw techniek verder verfijnen? Bij mij kun je lessen volgen, zowel wekelijks als op afspraak. Neem gerust contact op voor de mogelijkheden!

Let op voor beginners

Voor beginners is het soms verstandig om eerst op een ventielhoorn of trompet te starten. Waarom? Geluid ontstaat door trillingen. Op een gitaar trilt de snaar, bij een klarinet het rietje. Bij koperen blaasinstrumenten zijn het onze lippen die door de uitgeblazen lucht in trilling worden gebracht. Hoe sneller de trilling, hoe hoger de toon. Dit betekent dat je flink wat kracht en controle nodig hebt om verschillende toonhoogtes te maken, wat vaak een uitdaging is.

De jachthoorn heeft slechts een beperkt aantal tonen die ver uit elkaar liggen, waardoor beginners soms vastlopen. Op een instrument met ventielen kun je ook alle tussenliggende tonen spelen, waardoor je het bereik stap voor stap kunt opbouwen in plaats van in grote sprongen. Daarom raad ik soms aan om eerst een tijdje op een ventielhoorn of trompet te oefenen. Zo voorkom je onnodige frustratie en het gebruik van verkeerde technieken, zoals te hard op het mondstuk duwen om de volgende toon te halen. Deze tussenstap werkt voor veel leerlingen motiverend, omdat het sneller resultaat oplevert.

Korte biografie

Isabelle deed de bachelor hoorn en docent muziek aan Codarts University for the Arts. Ze studeerde bij Bob Stoel en Martin van de Merwe. Ze vervolgende haar studie met de master hoorn bij Rik Vercruysse, tevens deed zij lessen natuurhoorn bij Jeroen Billiet. Isabelle studeerde met onderscheiding af aan het koninklijk conservatorium van Antwerpen. In juni 2024 is Isabelle afgestudeerd als Master Natuurhoorn Oude Muziek aan het koninklijk conservatorium van Den Haag, bij Teunis van der Zwart.

Momenteel volgt Isabelle af en toe lessen bij Anneke Scott.

Isabelle heeft de volgende muziekopleidingen doorlopen en is daarmee uiteindelijk bij de natuurhoorn terecht gekomen:

2008-2010 Havo voor muziek en dans, Rotterdam

2010-2011 Vooropleiding Bachelor Klassiek Hoorn, Codarts Rotterdam

2011-2016 Bachelor Klassiek Hoorn, Codarts Rotterdam

2016-2018 Bachelor of education (docent muziek), Codarts Rotterdam (afgestudeerd in 2018)

2018-2021 Master of music, Koninklijk Conservatorium Antwerpen/Gent, geslaagd met onderscheiding

2021-2024 Master of Early Music, Natuurhoorn, Koninklijk Conservatorium den Haag, afgestudeerd in juni 2024

Klik hier en volg Isabelle op haar Youtube Kanaal